NRK rotar om middelalderhistorie

NRK melder i dag at nokre forskarar har oppdaga noko dei ser som ein hemmeleg skisse av ein hjerne i eit bilete av Michelangelo. Grunnen til at dette måtte vere hemmeleg var på grunn av den forferdelege katolske kyrkja som hadde forbode obduksjonar og undersøkjingar av lik. Dei heltemodige kunstnarane stod på sitt og gøymde kodar og skisser over alt, for på den måten å knuse kyrkja.

Dette høyrast jo flott ut, nesten som plottet i ei bok av Dan Brown. Problemet kjem, som i ei bok av Dan Brown, med ein gong ein tenkjer seg litt om.

James Hannam gav i fjor ut den flotte boka God's Philosophers. How the Medieval World Laid the Foundations of Modern Science. I denne boka brukar han eitt kapittel på medisinhistorie og anatomi, og skildrar godt kva ein tenkte om obduksjonar og til dømes skisser av eit menneskehjarta.

Hannam skriv at det å kutte opp menneskelik er noko som ein har hatt voldsame tabu mot i stort sett alle kulturar, men at ein i Europa, nærare bestemt i Nord-Italia, altså i hjarta av Den katolske kyrkja, byrja med dette på slutten av 1200-talet. Og det var ikkje slik at kyrkja var mot denne praksisen. Pave Innocent III skal til og med ha tinga ein obduksjon av eit drapsoffer, noko som må ha skjedd før dette var vanleg i området, om ein ser på dødsåret til paven.

Den mest kjente anatomisten på tida Michelangelo levde var Andreas Vesalius, som er mest kjent for verket De humani corporis fabrica som kom ut i 1543. Boka var illustrert med illustrasjonar av mennesket sin anatomi. Der er det flådde menneske, menneskedelar osb. Alt gjort på grunnlag av Vesalius sine skisser av ein kunstnar frå Venezia. Hjå Wikimedia Commons kan ein sjå mange bilete frå boka, som biletet av hjernen ein ser her.  Eg valde eit bilete av ein hjerne sidan det er det NRK hevdar var forbudt.

Vesalius døydde i 1564, samme år som Michelangelo, det er altså lite truleg at han skulle kunne gje ut denne boka og vere ein autoritet på obduksjon, samstundes som framstillinga NRK gjev av tilhøva i Italia på denne tida stemmer. Det stemmer rett og slett ikkje at obduksjon var forbode av kyrkja, noko som gjer at grunnhypotesen i artikkelen manglar den motivasjonen NRK eller forskarane gjev den. Det kan godt hende at Michelangelo la inn slike skisser, men at motivasjonen for dette skulle vere at kyrkja hadde forbode slik vitskap er langt frå sansynleg.  

Bileta er henta frå Wikimedia Commons. "Skiljinga mellom lys og mørkre" er biletet det er snakk om, i følgje Telegraph. Biletet av hjernen kjem herfrå.