Eg har ein draum

På søndag var eg på Alfheim og såg TIL spele mot Ålesund. Før kampen var det sang, slik det skal vere. Ein eller annan lokal helt sang «Hjerte mett har æ i Tromsø», ei låt Jørn Hoel står bak som er lokalpatriotisk sjåvinisme av beste slag. Slik som gjev ein nyinnflytta tromsøværing som meg ei aldri så lita tåre i augekrogen. For den er jo så sann, den sangen. Tromsø er ein nydeleg by. Den er sann på same måte som all lokalpatriotisme er sann. Staden vi kjem frå er den beste plassen landet vårt har å by på. Det er det som gjer lokalpatriotisme så vakkert. Det er den sannaste, reinaste kjensla vi har. 

Sjølvsagt veit vi at det ikkje er sant. Sjølvsagt er det flott i Tromsø, men gjestane på Alfheim kom frå Ålesund. Dei har sin del vakker natur å slå i bordet med, dei og. Og det er jo ikkje så verst i Trondheim heller. Eller i Bergen. Eller i Oslo, kan vi kanskje lure oss til å seie etter nokre halvliterar med ein eller annan hyggeleg fyr frå hovudstaden.

For lokalpatriotismen veit at den er subjektiv. Den veit at sjølv om den er 100% rett, er den like rett for alle dei andre. Det er det som gjer den vakker. Den er vakker i sin falske botn. Vakker i det at den er feil og rett på same tid.

Sjå på oss når vi møter nokon frå andre stader i landet. Kjem det ein trønder står bergensar og stril side ved side. Då er lokale skilnader lagt bak dei. Og rotar ein svenske seg inn i diskusjonen, vert bergensaren og trønderen nesten som barndomsvener. Ingenting kan skilje dei. Då har dei ein felles fiende. Og her byrjar det å bli stygt. No har lokalpatriotismen forsvunne, og den nasjonale patriotismen tatt over.

Vi høyrer frå tid til anna om «the global village», den globale landsbyen. Poenget med termen er at heile verda kjem inn i stova vår gjennom massemedia. Det som før var langt vekke, har no blitt nært. Lat oss heller snakke om «den globale bygda». Vi har fleire bygder enn landsbyar i landet vårt, og eg vil kalle landet vårt for «den globale bygda».

Noko av det vakre med lokalpatriotismen er at den klarar å ta til seg dei nye. For når eg, ein vestlending utan rett vokal som personleg pronomen, kjem til Tromsø, er eg ikkje eit trugsmål. Eg er berre ein som har sett lyset. Eg har sett at Tromsø er den vakraste byen på jord, «ei rose fra is», som dei syng på Alfheim. Eg er kanskje ikkje ein av dei endå, men eg kan kanskje bli det. Og eg er i alle fall ein som ser at dei har rett.

Lokalpatriotismen rommar dei som kjem utanfrå. Lokalpatriotismen treng dei som kjem utanfrå, for utan tilflyttarar som kan seie kor godt dei har fått det på sin nye heimstad, har ikkje lokalpatriotismen noko anna enn nedarva stoltheit over fjordar og fjell og eitt og anna gamalt ysteri å fare med. Lokalpatriotismen treng vitne.

Lokalpatrioten i Tromsø kan fint takle ein lokalpatriot frå Vestlandet. Lokalpatrioten i Hemsedal gler seg over ein tilflytta siddis. Men av ein eller annan grunn klarar vi ikkje å gle oss over at vår globale bygd, landet vårt, får tilfang frå lokalpatriotar frå andre bygder.

Eg har ein draum. Eg er ikkje nokon Martin Luther King, men medan eg følte lokalpatriotismen slå mot meg på Alfheim drøymde eg om at vi skal møte dei som flyttar til vår globale bygd slik eg romantisk og idylliserande påstår at vi møter dei som flyttar til vår lokale bygd. Som endå ein lokalpatriot som er i ferd med å oppdage at ho har flytta til den vakraste staden på jord, og som blir tatt inn i det patriotiske lokalsamfunnet som held oppe dette lokale eventyret. Eg har ein draum....