Keisar Norton I

Keisar Norton I i keisarlege klede, som
seg hør og bør.
Biletet er henta frå Wikimedia Commons.

St. Isidors minne har ikkje sansen for monarkiet, men av alle monarkar, vil vi i dag slå eit slag for keisar Norton I. Dette er ein monark etter denne skrivaren sitt hjarta.

Keisar Norton vart fødd som Joshua Norton i England i 1819. Han tente seg rik i Sør-Afrika, og dro så til USA, der han etterkvart klarte å miste formuen sin på ein heller klønate måte. Han kjøpte opp all risen i San Francisco for å drive prisen i veret. Dette hadde kanskje funka, hadde det ikkje vore for at det kort tid etter kom fleire skip til byen fullasta med ris, noko som gjorde at prisen stupte. Det heile førte til at han slo seg konkurs og dro frå byen på slutten av 1850-talet.

Så i 1859 var han igjen attende i San Francisco, og det er no moroa byrjar. 17. september 1959 fekk han følgjande tekst på trykk i San Francisco Bulletin:

At the peremptory request and desire of a large majority of the citizens of these United States, I, Joshua Norton, formerly of Algoa Bay, Cape of Good Hope, and now for the last 9 years and 10 months past of S. F., Cal., declare and proclaim myself Emperor of these U. S.; and in virtue of the authority thereby in me vested, do hereby order and direct the representatives of the different States of the Union to assemble in Musical Hall, of this city, on the 1st day of Feb. next, then and there to make such alterations in the existing laws of the Union as may ameliorate the evils under which the country is laboring, and thereby cause confidence to exist, both at home and abroad, in our stability and integrity. —NORTON I, Emperor of the United States

Seinare la han også til «beskyttar av Mexico» til tittelen sin, som om ikkje keisar av USA var nok. Då Maximilian besteig den mexicanske trona i 1864, vart han dømt til døden av Norton I, som ein ursurpator, utan at eg vil tru Maximilian tok akkurat det så tungt...

I eigenskap av keisar, sendte han ut dekret, til dømes at kongressen skulle oppløysast, at både det demokratiske og det republikanske partiet skulle oppløysast og at ein skulle bygge ei bru mellom San Francisco og Oakland. Denne brua eksisterer faktisk i dag under namnet San Francisco - Oakland Bay Bridge, utan at det er keisaren sin skuld.

Desse ordrane vart sjølvsagt oversett, men mannen sjølv fekk faktisk ein viss form for aksept for kravet sitt om å vere keisar. Han kravde ei form for skatt, og det vart faktisk betalt 50 cent per natt for å innlosjere han i eit herberge. Ein gong sendte han ut ein keisarleg beskjed som sa «Know ye that we, Norton the First, have divers complaints from our liege subjects that our Imperial wardrobe is a national disgrace», og kravde nye klede. Underleg nok spanderte byrådet klede frå ein prestisjetung skreddar.

Keisarleg valuta.
Biletet er henta frå Wikimedia Commons.

Norton I trykte også opp eigne pengar, som faktisk vart godkjent som valuta på resturantar og butikkar i byen. Når det vart sett opp skodespel og konsertar, reserverte ein alltid eit sete til han og restaurantar såg på det som ei ære om han åt der, og stilte ut «keisarlege godkjenningar» for å trekke gjester.

Heile denne tilsynelatande «aksepten» av keisaren, var nok ganske humoristisk. Folk likte den underlege og eksentriske fyren som ikkje gjorde nokon skade med kravet sitt.

8. januar 1880 datt han om på gata, og døydde. Då dei gjekk gjennom sakene hans, fann dei ut at han omtrent ikkje eigde noko som helst. Utrulege 30 000 menneske fulgte han til grava nokre dagar seinare. Minneordet i San Francisco Chronicle kunne seie oss ikkje mindre enn dette om keisaren:

Norton I rises up the exact peer of the haughtiest King or Kaiser that ever wore a crown. Perhaps he will rise more than the peer of most of them.

Vi må nok seie oss einig. Norton I, keisar av USA og beskyttar av Mexico, når høgare enn alle andre kongar og keisarar.  Ingen andre kan skilte med ein slik sjarm!

Kjelde
William Donaldson, Brewer's Rouges, Villains & Eccentrics, s. 472-474.