Bibliotek

Biblioteket er ein vidunderleg sak. Eg driv for tida og tenker på å utvide artikkelen om slaget på vågen i 1665 på Wikipedia. Eg stakk innom biblioteket i Bergen for å sjå kva eg kunne finne om dette. Ikkje berre traff eg på den eine bibliotekaren meir hjelpsam enn den andre, men eg fann godt med stoff også. Blandt det eg fann var det minst ein skatt og ein potensiell skatt. Den potensielle skatten er noko som verkar som om det er utdrag frå dagbøker og brev som dei britiske offiserane som var med i slaget sendte heim til England. Artige saker, men eg er ikkje heilt sikker på om det verkeleg er det det er. Det er i ein kopiert lefse som ut frå mitt kjenskap til romartal er frå 1832, og det verkar som om den som tok kopiane rett og slett har gløymt å få med seg sida der det står kva dette er. Så verdien av lefsa er vel so som so...

Den verkelege skatten var ei lita bok ei triveleg dame gjek ned i magasinet og henta for meg. Sjoslaget paa Vaagen i Bjørgvin i August Maanad 1665 millom ein Hollendsk og Engelsk Flote, utgjeve i 1907 av forlaget, eller "Bokreidar" som dei sjølv kallar seg, Maalmarknaden i Bjørgvin i 1907. Dette er gamal nynorsk! Høyr berre korleis forfattaren, ein lege ombord i den nederlandske flåten, skildrar starten på slaget:

Ved 6 Timen løyste dei med laust Krut eit Skot, som var Teiknet til Aasokni, og samstundes gaavo dei oss dat fulla Lag or 400 Stykki med slik Brest og Dyn, at dat var som Himili og Jordi øyddist; Kulorna flugo uteljande og surrande um Øyro vore og dat small og brast i kvart eit Skip og i Alt som ombord var, og sjølve Sjoen syntest sjoda og bulla; do hadde me til vor store Undring ikkje meir en 2 Daude.

Om det er mykje til Wikipedia i boka, veit eg ikkje, men artig er ho!

Kyrkjeleg klimakamp

Vårt Land skriv at Folkekirken får kritikk for å ringje med kyrkjeklokkene som ein markering av at ein må gjere drastiske tiltak for å avvergje klimakatastrofe. Mellom anna seier Hans Engell frå Det Konservative Folkeparti at dette er "en åpenbar tapersak for biskopene og for den danske folkekirke" og at "det virker som deler av folkekirken bevisst søker konfrontasjon i en sak som ikke er særlig viktig", seier han før han konkluderer med at "Dette stiller kirken i et betydelig dårlig lys". Liknande haldningar vert fronta av fleire personar i artikkelen.

Ein kan undre seg over kva denne Hans Engell vil sjå på som ein viktig sak når klimakrisa ikkje er ein viktig sak....

Helle Ib i Berlingske Tidene tar det vidare og seier "Det kan godt hende prester og biskoper tenker at det er et allmennmenneskelig ærend å redde klodens tilstand, men dette handler til de grader om storpolitikk: om fordeling av verdens goder mellom rike og fattige land, om hvor mye vi skal investere i å få et renere miljø". Ho hevdar at ein "sier indirekte at de som ikke støtter klokkeringing ved klimatoppmøtet, ikke er gode mennesker. Hvis det å gjøre det gode og nestekjærlige får et bestemt uttrykk med politiske undertoner, mister kirken sitt skjær av partipolitisk nøytralitet."

Ib meiner altså at sidan klimaspørsmålet er storpolitikk bør kyrkja halde stilt om kva den meiner, og det verkar som om det er ein underliggjande premiss i hennar tanke at kyrkja skal vere nøytral.

Her er eg hjarteskjærande ueinig. Ei kyrkje som er nøytral i politiske spørsmål, er ei tannlaus kyrkje som ikkje oppfyller si misjon om å spreie evangeliet. Ib seier "partipolitisk nøytralitet", noko som kan vere eit mål, men klimasaken er ikkje partipolitikk, men storpolitikk som ho heilt riktig påpeiker. I storpolitikk som dette er kyrkja pålagt av Jesus å seie sitt. Evangeliet har politiske implikasjonar som vi som kyrkje må ta på alvor. Likeverd for alle menneske er ein kjerneverdi i kristendomen. Gud skapte oss alle med like stort verd, og vi som kristne er kalla til å forsvare dette menneskeverdet. Kyrkja må rope ut om det som trugar menneskeverdet. Klimakrisa er ein slik sak. Klimaendringane går i liten grad ut over oss i den rike delen av verda. Dei det rammar hardast no er dei som bur på øyene i Stillehavet, dei som vert ramma av tørke eller flaum som resultat av tempraturendringa osb. Desse må vi som kyrkje rope høgt om. Vi må lyfte dei fram og seie at for deira skuld må vi gjere det vi kan for å snu klimaendringane.

Kyrkja vel ikkje denne saken for å provosere og kyrkja går heller ikkje utanfor sine rammer. Kyrkja er i sitt vesen politisk og ikkje nøytral. Fordeling av goder mellom rike og fattige og korleis vi skal klare å redde klimaet er og skal vere kyrkja sin kamp, slik det også må vere alle gode krefter i samfunnet sin kamp. At danske politikarar meiner det er uviktig og ein dårleg sak får so vere.

Sjølv skal eg ha gudsteneste på søndag der vi skal be for klimaet og ringe tolv slag med kyrkjeklokkene for å minne oss på at vi er i tolvte time om vi skal redde jorda. Kva anna kan ein som kyrkje gjere når Jesus i preiketeksten på søndag gjer desse orda frå Jesaja til sine eigne?

Herrens Ande er over meg,
for han har salva meg
til å forkynna
ein gledebodskap for fattige.
Han har sendt meg for å ropa ut
at fangar skal få fridom,
og at blinde skal få sjå,
for å løysa dei trælka or tvang
og ropa ut eit nådeår
frå Herren.

Den vidunderlege verda av fri programvare

Ei hending i det siste har endå ein gong gjort det klart for meg for ei vidunderleg verd fri programvare skapar for oss. Eg har i rundt eitt år brukt Ubuntu som mitt primære operativsystem. Eg har ein liten notebook som ikkje var så glad for oppdateringa til Ubuntu 9.10, så då såg eg ikkje anna råd enn å få inn eit anna operativsystem. Valet vart Xubuntu, ein Ubuntu-utgåve laga særskildt for denne type, små maskiner. Installeringa gjekk etterkvart greit, om enn med nokre små pussige innslag som at eg til dømes måtte gå via Windows for å leggje inn ein annan distrubusjon av Linux, og det sedvanlege innslaget av panikk i det ein ikkje er heilt sikker på om partisjoneringa er slik den burde. Nok om det. Xubuntu kom inn på maskina, og gleda i heimen var stor. Denne gleda tok brått slutt då eg skulle logge meg på nettverket. For fyrste gong med ein instalasjon av Linux hadde eg problem med ein drivar, så nettverkskortet fungerte rett og slett ikkje. Etter litt leiting på eit linuxforum fann eg ut at eg ikkje var den einaste som hadde dette problemet, og eg fekk fiksa det i løpet av nokre minutt. Maskina var då igjen oppe og gjekk slik den skulle. Det er sjølvsagt mogeleg at det kan kome problem eg ikkje har møtt på endå, men dei sorgene tar eg eventuelt då.

Det som gledar meg med dette, er kor enkelt og greit det er å fikse opp i feil og tabbar. At eg i eit innfall av idioti trudde at maskina skulle takle eit operativsystem den ikkje var klar for, vert enkelt og gratis fiksa opp. Tenk om eg skulle halde meg til Windows. Då kunne ein slik operasjon fort ha kosta meg fleirfaldige hundrelappar, og arbeidet for å få drivarar til å virke i Windows kan vere eit sant mareritt. Maskina mi på kontoret slettar til dømes drivarane til den eine printaren vi har der på fast basis. Kva som inspirerar den til denne hatkampanjen mot printaren er ikkje kjent.

Kvifor ikkje fleire går over til meir fleksible operativsystem som både er gratis og ikkje krev at ein til ein kvar tid har den mest moderne teknologien på hardwarefronten er for meg eit mysterium.

Dagbladet slår til

Astrid Meland i Dagbladet slår til med ein artikkel som har det spanande namnet "Her er årets Bibel". Årets Bibel viser seg å vere ein teikneserieutgåve av 1. Mosebok. Ikkje noko særleg spesielt, altså. Eg titta på den amerikanske utgåva av denne teikneserien for ein stund sidan, og vurderte sterkt å kjøpe den. Eg gjorde det ikkje, men ikkje fordi det skulle vere noko sjokkerande med utgåva, slik det verkar som Meland og Dagbladet trur. For det er ikkje grenser for kva ein kan finne i 1. Mosebok: "Mye bryst og bein i Første Mosebok, som vanlig bare for voksne." skriv forfattaren av artikkelen. At denne boka i Bibelen er full av historier som er spekka med vald og umoral burde ikkje få nokon til å verte overraska. Heller ikkje at "Eva og Adam har blitt mennesker av med ansiktsuttrykk som avslører at de frykter Gud, er sjalu, manipulerende, liker sex, har smerter, gråter og smiler." (Sic) Alt dette er ting ein kan lese i Bibelen. Dagbladet legg fram dette som om dette er sjokkerande nyhende og at ein aldri før har hatt kunnskap om kva som står i Bibelen. Dette er sjølvsagt feil. Om Dagbladet sin journalist liker teikneserier betre, og av den grunn ikkje har kome seg gjennom 1. Mosebok i skriftutgåve tidelegare, kom Bibelselskapet med den glitrande Mangabibelen i fjor, så sjølv om ein kun held seg til teikneserieformatet er dette gamalt nytt. Kvar var forresten sensasjonsoverskriftene i Dagbladet då Mangabibelen kom ut? Bibelen i teikneserieform med både nakne damer og drap...

Om ein for ein lita stund gløymer Dagbladet sitt tabloide forsøk på å lage sensasjonsjournalistikk av noko som ikkje er ein sensasjon i det heile, og heller ser litt på innhaldet i det som står i artikkelen, er dette skrale greier. Korleis kan ein skrive ting som: "Han har også satt seg inn i bibelforskningen, og er opptatt av alt som har gått tapt i Bibelen gjennom mer enn 2000 år med stadige endringer i teksten utført av prester med politisk motiv. Hvor ble det av matriarkatet, for eksempel?"? Har ein sett seg inn i bibelforskninga veit ein at det ikkje har blitt utført stadige endringar av teksten gjennom 2000 år. Sidan Dagbladet tydelegvis kjenner til dette, burde dei heller skrive ein sensasjonssak om dette... Og dette matriarkatet er absolutt ein sensasjon. Matriarkalske kulturar har ein ikkje mange av i verda. Om ein skulle ha matriarkalske trekk i Bibelen, er dette absolutt verdt ein sensasjonssak. Særleg om dei er fjerna. Utsegnet står og i ein pussig kontrast til det vi finn seinare i artikkelen "Den er blitt utviklet gjennom mange slektsledd før Bibelen var ferdig rundt 600 f.Kr. og er et av de eldste verkene vi har, i tillegg til Homer." Var Bibelen ferdig rundt 600 f. kr? Kva med alle endringane dei siste 2000 åra? Kva med Jesus? Han levde så vidt eg hugsar ein stund etter 600 år før sin eigen fødsel...

Ein kan verte skremt av kva Dagbladet vel å setje sin logo på.

St. Isidor

St. Isidor var biskop i Sevilla rundt år 600. Han var ein lærd mann som var svært respektert i si samtid. Han skreiv fleire verk, både om kyrkjelege tema og om historie. Han sette seg mellom anna føre å samle summen av all kunnskap i verda i eitt verk. I 2002 vart han anbefalt av Paven sitt råd som skytsheleg for internett. Kven andre høver då betre som ei namnekjelde for ein blogg som mest sansynleg kjem til å omhandle tema som kyrkje, wikipedia og samfunn? Les meir om Isidor av Sevilla på Wikipedia.