Det verste presten i skandinavisk historie?

Det har vore stille frå St. Isidors minne i lang tid no. Men det er framleis kuriositetar å ta tak i, så det er for tidleg å skrive dødsattest.

Sidan det er så lenge sidan sist, passar det å ta for oss ein mann som kan få ein heidersplass i St. Isidors minne sin oversikt over ubruklege folk i kyrkjehistoria. Vi har allereie vore inne på gode døme på denne i kyrkjehistoria, og vi kjem sikkert innom fleire i framtida. Men det skal godt gjerast om den svenske presten vi skal møte no ikkje ragar høgt oppe når dei mest ubruklege, dustete, onde og skrotete kyrkjefolka skal kårast. Vi drar til Sverige for rundt 150 år sidan.

Anders Lindbäck vart født i 1803, og vaks opp i det som må ha vore ganske så streng fattigdom. I ungdommen tok ein onkel seg av han og sørga for at han fekk seg utdanning slik at han etterkvart vart prest, slik onkelen også var. Han vart ordinert i 1831, og jobba så som sockenadjunkt i tretti år. Eg trur sockenadjunkt var ei form for underordna prestestilling, men eg kan ta feil.

Så i 1861 fekk han sitt eige sokn og vart kyrkoherde, sokneprest, i Silbodals socken i Värmland som er sør-vest i Sverige. Og det var her det skar seg så grundig.

I Silbodal møtte han på stor fattigdom, som han sikkert kjende seg att i. Han ville hjelpe folket ut av fattigdommen og gjorde først mykje godt arbeid og vart populær. Då han såg på alkoholmisbruk som ein av grunnane til fattigdommen og derfor også angreip alkoholen fall nok populariteten hans. Han vart sikkert ikkje meir populær då han la ned kyrkjerådet for å få full kontroll på fattighjelpa. Men det skulle bli verre. Og det var truleg fattigstellet som førte til katastrofen.

Ein veit ikkje heilt kvifor han gjorde det han gjorde. Han sa sjølv at det var av barmhjertigheit. Han ville skåne folk for det harde livet. I retten sa han også at det var økonomien som gjorde at han tok vala han gjorde. For det var mange fattige å hjelpe. Og fattigkassa var ikkje så stor. Så då var det kanskje betre om det var færre folk å dele pengane mellom?

Hausten og vinteren 1864 dro Anders Lindbäck på heimebesøk til fattige i Silbodal. Der gav han dei nattverd, noko prestar ofte gjer. Der Lindbäck skilde seg frå sine kollegaer var at han hadde blanda arsenikk i vinen. Seks personar vart først forgifta av nattverden han gav dei. To av desse døydde. Foreløpig var det ingen som fatta mistanke.

Men så forgifta han ein barndomsvenn som verken var fattig eller sjuk, og plutseleg vart folk i stuss rundt kva som skjedde rundt denne presten. Ein grov opp det siste liket og fann ut at han hadde døydd av arsenikkforgiftning. Då grov ein opp fleire graver og fann ut at dette også gjaldt to andre.

Lindbäck vart sjølvsagt dømt, og han fekk dødsstraff. Den vart aldri gjennomført, for han hengde seg i fengselet 20. november 1865.

Eit praktdøme på ein kyrkehistorisk skroting, altså. Sokneprest og seriemordar. Heldigvis ein heller original kombinasjon. Og om det faktisk var slik at han gjorde dette for å få færre folk å dele fattigkassa på..... Det er noko ekkelt malthusisk over det som i såfall nesten gjer det endå verre...

Kyrkja var i alle fall ikkje betre før. Det er sikkert